బ్యాంకుల్లో డబ్బు దాచుకుంటున్నారా? సరే మీరు పొదుపు, ఫిక్స్డ్ డిపాజిట్, RD లేదా ఇతర రూపాల్లో డబ్బును లావాదేవీలు చేస్తారు. ఇందులో కొత్తదనం ఏమైనా ఉందా? ఇందులో కొత్తేమీ లేదు కానీ మీ డబ్బు నుండి డబ్బు మారడంలో కొన్ని ట్రిక్స్ తెలుసుకోవాలి, లేదా వారసత్వంగా వచ్చిన డబ్బు.. అదేంటో చూద్దాం. చాలా ఉపయోగకరమైన సమాచారాన్ని దాటవేయవద్దు…!
వాస్తవానికి క్లెయిమ్ చేయని డిపాజిట్లు లేదా బ్యాంకుల్లోని ఖాతాలను అన్క్లెయిమ్ చేయని డబ్బు అంటారు. ప్రజలు తమ వద్ద ఉన్న డబ్బును డిపాజిట్ చేయడం… మరిచిపోవడం లేదా అకాల మరణం వల్ల… వారసులకు చెప్పకపోవడం వంటి కొన్ని కారణాలతో బ్యాంకుల్లో అన్ క్లెయిమ్ చేయని సొమ్ము పెరిగిపోతోంది. దేశంలోని వివిధ బ్యాంకుల్లో వేల కోట్ల అన్క్లెయిమ్డ్ డిపాజిట్లు ఉన్నాయి. మార్చి 2024 నాటికి ఆ మొత్తం రూ.78,213 కోట్లకు చేరింది. ఆర్బీఐ నివేదిక ప్రకారం గతేడాదితో పోలిస్తే బ్యాంకుల్లో అన్క్లెయిమ్డ్ డిపాజిట్లు 26 శాతం పెరిగాయి.
మరి బ్యాంకుల్లో మూలుగుతున్న ఈ డిపాజిట్లను క్లెయిమ్ చేయడం ఎలా? అసలు డబ్బు అర్హులకు జమ అవుతుందా? ఆ డబ్బు ఎవరైనా సొంతం చేసుకోగలరా? దీన్ని సొంతం చేసుకోవాలంటే కొన్ని చిట్కాలు పాటించాల్సిందే. అదేంటో చూద్దాం. అన్ని బ్యాంకులు పేర్లు, చిరునామాలతో నిష్క్రియ ఖాతాలు మరియు క్లెయిమ్ చేయని ఖాతాల జాబితాను విడుదల చేస్తాయి. మీ పేరు ఏదైనా జాబితాలో ఉందో లేదో తెలుసుకోవడానికి, ప్రతి బ్యాంక్ వెబ్సైట్ను సందర్శించండి. మీరు మీ పేరు లేదా బంధువుల పేరును కనుగొంటే…సమీపంలో ఉన్న బ్యాంకు శాఖను సందర్శించండి… ప్రక్రియను ప్రారంభించండి… సంతకం చేసి దరఖాస్తు ఫారమ్ను సమర్పించండి. KYC ప్రక్రియను పూర్తి చేయడానికి అవసరమైన పత్రాలను సమర్పించాలి. ఖాతాదారు చనిపోయి ఉంటే… రిజిస్టర్డ్ నామినీ లేకపోయినా, లేదా రిజిస్టర్డ్ నామినీ కూడా చనిపోయి ఉంటే, ఆ మొత్తాన్ని లబ్ధిదారుడు వీలునామా కింద లేదా వారసత్వ ధృవీకరణ పత్రం లేదా ప్రొబేట్ అందించడం ద్వారా క్లెయిమ్ చేయవచ్చు.
పెద్ద మొత్తంలో ఉంటే… కొన్ని బ్యాంకులకు కుటుంబ సభ్యులందరి నుంచి నో అబ్జెక్షన్ సర్టిఫికెట్ కూడా అవసరం కావచ్చు. అన్ని డాక్యుమెంట్ల వెరిఫికేషన్ తర్వాత క్లెయిమ్దారుకు వడ్డీతో సహా మొత్తాన్ని బ్యాంక్ బదిలీ చేస్తుంది. క్లెయిమ్లు చేయడానికి కాలపరిమితి లేదు. క్లెయిమ్దారు డబ్బు తమదేనని రుజువుతో వచ్చే వరకు బ్యాంకులు ఆ మొత్తాన్ని ఉంచుతాయి. కానీ బ్యాంకులు అటువంటి క్లెయిమ్ అభ్యర్థనలను అన్ని సపోర్టింగ్ డాక్యుమెంట్లతో ఫైల్ చేసిన 15 రోజులలోపు పరిష్కరిస్తాయి.
క్లెయిమ్ చేయని ఈ డబ్బును బ్యాంకు ఏం చేస్తుందో తెలుసా? డిపాజిటర్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ అవేర్నెస్ ఫండ్లో డిపాజిట్ చేస్తాడు. డిపాజిటర్ ఎడ్యుకేషన్ మరియు అవేర్నెస్ ఫండ్ డిపాజిట్ అంటే ఏమిటి? సెంట్రల్ బ్యాంక్ నిర్దేశించిన మార్గదర్శకాల ప్రకారం క్లెయిమ్ చేయని మొత్తం ఈ ఫండ్లో జమ చేయబడుతుంది. హక్కుదారు రాగానే… ఈ డబ్బును తిరిగి ఇచ్చే ప్రక్రియ ప్రారంభమవుతుంది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా 2014 సంవత్సరంలో డిపాజిటర్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ అవేర్నెస్ ఫండ్ (DEAF)ని స్థాపించింది. వాస్తవానికి, బ్యాంకుల్లో క్లెయిమ్ చేయని డిపాజిట్లు ఉంటే… ఈ ఫండ్తో ప్రభుత్వం… మరియు ప్రైవేట్ రంగ బ్యాంకులు రెండూ కొంత వెసులుబాటు కలిగి ఉంటాయి. మార్చి 2023 చివరి నాటికి, డిపాజిటర్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ అవేర్నెస్ ఫండ్లో జమ చేసిన మొత్తం రూ.62,225 కోట్లు. సహకార బ్యాంకులతో సహా బ్యాంకుల్లో 10 సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం పాటు వారి ఖాతాలలో ఉన్న అన్క్లెయిమ్ చేయని డిపాజిట్లను డిపాజిటర్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ అవేర్నెస్ ఫండ్కు RBI బదిలీ చేస్తుంది. కాబట్టి మీ డబ్బు లేదా మీరు చెల్లించాల్సిన డబ్బు ఎక్కడ ఉందో మరియు దానిని ఎలా పొందాలో మీకు తెలిస్తే, మీరు మీ అవసరాలకు కూడా డబ్బు పొందవచ్చు.
Discussion about this post